Girişimciler yeni kurdukları bir şirket başarısız olup kapandığında, buna neden olan sorunları sektördeki diğer kişilere aktarmak amacıyla “başarısızlığın otopsisi” adı verilen bir yazı yazıyorlar. Kurulan her 10 şirketten yaklaşık 9’u başarısız olduğundan, bu uygulama bir Silikon vadisi klişesi olarak oldukça yaygınlaşmıştır. Bu hikayelerin bazıları gayet dürüst, aydınlatıcı ve cesur bir üslupla yazılıyor. Diğerleri ise geçmişe dönük hatalara işaret ediyorlar. Twitter ortağı Evan Williams tarafından kurulan Medium, bu hikayelerin yayınlanması için en fazla tercih edilen platform olma özelliğini taşıyor. Yayınlanan “başarısızlık otopsilerinin” çok fazla olması, başarısızlığın doğal olabildiği şeklinde bir kanının yaygınlaşmasına yol açtı. Genel bir slogan haline gelen “Başarısızlığı erkenden kabullen” sözü ile başarısızlığın adeta kutlanması da, insanların hatalarını hoş görülebilir bir hale getirdi. Aslında dikkatle bakıldığında, bu sözün pek de yanlış olmadığı görülüyor. Hızla büyüyen bir şirket kurmak tıpkı bir macera treni gibidir. Şirketlerin kurucu-CEO’ları, perde arkasındaki her şey yıkılmakta olsa bile başarılı bir görüntü verebilmek için müthiş bir baskı altındadırlar. Ancak Ecomom adlı şirketin CEO’su Jody Sherman’ın trajik intiharından sonra, teknoloji sektörü “girişimci bir kahramandır” şeklindeki söyleminin yarattığı sorunları kabullenmeye başladı. Başarısızlığı kabullenebilmek ve buna yol açan nedenleri irdeleyerek herkese açıklamak cesaret ister. Üstelik anlatılan bu hikaye, başkalarının örnek alabileceği bir vaka çalışması haline dönüşür.
CB Insights, kısa bir süre önce şirket kurucuları tarafından yazılan ve şirketlerinin başarısız olmasına yol açtığına inandıkları nedenlere işaret eden 101 “başarısızlık otopsisi” hikayesini inceledi. Yapılan değerlendirmeye göre, incelenen şirketlerin %42’sinde başarısızlık nedeni, üretilen ürün için piyasada bir ihtiyacın olmaması idi.
Aslında bu gayet mantıklı bir sonuç. Ürününüze hiç talep yoksa, şirketinizin başarılı olması mümkün değildir. Ama birçok yeni kurulan şirket, insanlara kabul ettirilebileceği ümidiyle, kimsenin ihtiyaç duymadığı ürünler üretiyor.
Zamanımızın bu konudaki en çarpıcı örneği cep telefonlarıdır. İnsanlar ilk başta bu telefonları geçici bir moda olarak görmüştü. Ama bugün artık sadece bir moda olmayıp, ihtiyaç haline geldikleri görülüyor. Apple’ın kurucu ortağı Steve Jobs’un söylediği gibi, “insanlar siz onlara gösterene kadar ne istediklerini bilmezler”. Ama ne yazık ki birçok girişimci bu sözü çok fazla ciddiye alıyor. Bir özel nakliye servisi olan Uber benzeri her 19 milyar dolarlık şirkete karşılık, kurulan birçok şirketin ürünleri ilk deneme üretiminden öteye gidemiyor.
Bunun dışında, şirketlerin batmasına yol açan daha pratik nedenler de var. Yapılan incelemede, başarısızlığa yol açan nedenlerin ilk sıralarında sermayenin tükenmesi (% 29), proje için iyi bir çalışma ekibi kurulamaması (% 23) ve rekabet zorluğu (% 19) olduğu görülüyor.
101 “başarısızlık otopsisi” üzerinde yapılan incelemeye göre
Yeni kurulan bir işi başarısızlığa götüren en önemli 20 neden
Yapılan bu öz değerlendirmeler, sektör uzmanlarının söyledikleriyle büyük ölçüde örtüşüyor. Yeni kurulan şirketlere büyüme desteği sağlayan Y Combinator’un ortaklarından biri olan Paul Graham, 1970 yılında yaptığı bir açıklamada yeni kurulan şirketlerin sermaye tükenmesi veya kurucularından birinin ayrılması sonucunda battığını söylemişti.
Yeni kurulan şirketlerin kalkınmasına yardımcı olan Tech-Rx’in sahibi Steve Hogan, tek kişi tarafından kurulan -yani ortakları bulunmayan- şirketlerin başarısız olma şanslarının çok yüksek olduğunu belirtirken, ikinci sırada gelen başarısızlık nedeni olarak da ürüne talep olmamasını görüyor. “Bir şirketin ortakları olursa, CB Insight çizelgesinin alt sıralarında yer alan uyumsuzluk, yetersiz pazarlama ve yetersiz çalışma ekibi gibi birçok neden ortadan kalkabilir” diyor.
Hogan ayrıca, “Sermayenin tükenmesi, bir şirketin başarısızlığına neden olmaz. Bu sadece bir başka sorunun işaretidir” derken, bu iddiasını “Şirketlerin sermayesi, “gereksiz harcamalar” veya en baştan yeterli sermayeyi bulamamak gibi nedenler hariç tutulursa, genellikle yöneticileri başarısızlığa işaret eden tüm diğer belirtileri göremedikleri için tükenir” diye açıklıyor.
Kaynak: Entrepreneur